Trinaest godina od petooktobarskih promjena u Srbiji
Trinaest je godina od petooktobarskih događaja 2000, kada je nakon masovnih demonstracija pristalica Demokratske opozicije Srbije (DOS) s vlasti otišao dotadašnji predsjednik SRJ Slobodan Milošević.
Građani su na poziv lidera DOS-a, a nakon što je Izborna komisija osporila pobjedu njihovog kandidata Vojislava Koštunice na izborima 24. septembra, počeli da se okupljaju na prostoru ispred zdanja Doma Narodne skupštine i to je potrajalo nekoliko dana.
U međuvremenu, lideri su DOS-a, ali i više drugih relevantnih izvora, insistirali na tome da je Koštunica pobjedio već u prvom krugu svog protivkandidata Miloševića, dok je Izborna komisija saopštila da je kandidat DOS-a osvojio 49 odsto glasova, zbog čega je najavljen naredni krug glasanja.
Prvaci DOS-a su to odbacili, narod se i dalje svakodnevno okupljao, a usledio je i poziv na generalni štrajk koji je kulminirao protestom rudara u Kolubari.
Paralelno s predsjedničkim izborima tog septembra 2000. održani su i izbori za tadašnju Saveznu Skupštinu i Skupštinu Vojvodine i na svima je nadmoćno pobjedio DOS.
Protest koji je zatim održan u centru Beograda bio je najmasovniji od početka devedestih godina, mada postoje oprečna tumačenja broja prisutnih.
Između ostalog, u glavni grad su tog dana, 5. oktobra, došli organizovano i masovno ljudi iz unutrašnjosti koji su podržavali tadašnji DOS.
Iako je policija nastojala da nekako zaustavi ili omete kolone koje su se uputile ka Beogradu, sve su blokade na kraju bile probijene.
Masovni upad demonstranata u zdanje tadašnje Savezne skupštine, u više talasa, usledio je negdje posle 15.00, kada je zauzeta i obližnja policijska stanica u Ulici Majke Jevrosime, u kojoj je bilo smješteno odjeljenje MUP-a za opštinu Stari grad.
Paralelno je u više naleta došlo do napada na obližnju zgradu RTS-a, gde je zapaljeno prizemlje, a požar se proširio i na sprat.
To popodne ispred zgrade RTS-a biće upamćeno i po dolasku bageriste Džoa, koji se pridružio demonstantima uletevši u prizemlje zgrade u Takovskoj i tako postao jedan od simbola Petog oktobra.
Policija je pružila otpor, koji je na kraju slomljen.
Između ostalog, iz pravca Takovske je do platoa između Skupštine i zgrade Televizije i Pošte pristigao i konvoj oklopnih vozila, za koje se kasnije saznalo da su pripadnici Jedinice za specijalne operacije Službe državne bezbednosti, ali oni nisu intervenisali.
Slobodan Milošević se konačno tokom narednog dana obratio javnosti kada je saopštio da je pretrpeo izborni poraz, čemu je prethodio njegov razgovor s Koštunicom.
Vojislav Koštunica je 7. oktobra 2000. položio zakletvu pred poslanicima Savezne skupštine, koji su zasjedali u Sava centru. Prema podacima koji su zvanično saopšteni Koštunica je na septembarskim izborima 2000. godine dobio 2.470.304, odnosno 50,24 odsto glasova, a Slobodan Milošević 1.826.799, ili 37,15 odsto glasova.
Tokom petooktobarskih nemira povređeno je više od šezdeset građana a dvoje je stradalo, Jasmina Jovanović koja je poginula nakon što je pala pod bager i Momčilo Stakić koji je imao srčani udar sa smrtnim ishodom.
Decembra te 2000. održani su vanredni republički izbori.
